به آفرین جعفری مدیر مدرسه قرآن و عترت شهریار (از سال 1380 تاکنون)

المیرا صادقی موسس مدرسه خودگردان فانوس دانش در تهران ساکن فنلاند تابستان 1399

صبرا قاسمی مدیر و بنیانگذار مدرسه خودگردان معرفت در شهرستان ورامین مجری برنامه تلویزیونی وطندار ویژه مهاجرین نخبه افغانستانی

سکینه خاوری مدیر مدرسه خودگردان استقلال از سال 1388 تاکنون در هشتگرد- تهران تابستان 1399

حلیمه هزاره‌دیبا مدیر پیشین مدرسه خودگردان صاحب الزمان در پاکدشت مدیر فعلی مجتمع آموزشی رشید خلیلی در کابل

1.مطالعه ی مرکز مطالعات پناهندگان دانشگاه آکسفورد در مورد مهاجرین اجباری صحراوی و افغان، ویراست: داوون چتی، جمع آوری اطلاعات مهاجرین افغانستانی توسط نادر موسوی

Homa-hoodfar -chapter-refusing the margin-2010

2.هما هودفر، دانشگاه کانکوردیا، مونترال-کانادا، مجله Development Studies، جلد 43، شماره 2، 265–293، فوریه 2007.

Women, Religion and the ‘Afghan Education Movement’ in Iran

3.صفری، روح الله، دلایل تاسیس مدارس خودگردان مهاجرین افغان در اصفهان، مجله مطالعات اجتماعی و آموزشی، جلد 3، شماره 2، 1387.

The Reasons of Establishment as Well as Consequences of Afghan Immigrants Self-Run1 Schools In Isfahan (Iran)

پیشینه ی فعالیت مدارس خودگردان در ایران به حدود 30 سال پیش بر می گردد. این مدارس پاسخ مهاجرین افغانستانی بویژه بانوان و زنان تحصیل کرده ی جوان مهاجر به بسته شدن درهای مدارس رسمی و دولتی به روی کودکان مهاجر بود. مدارس خودگردان بدون وابستگی به دیگر سازمانهای رسمی و غیر رسمی، به صورت کاملا خودجوش در خانه ها، مساجد، زیر زمین ها، گاوداری ها، مرغداری ها و هر مکانی دیگری که کودکان مهاجر نمی توانستند وارد مدارس شوند شکل گرفت.